Yes, ik kan erbij zijn. Eigenlijk heb ik andere werkzaamheden maar op de valreep heb ik kunnen ruilen met een collega. Nu kan ik de supervisiebijeenkomst bijwonen, waar we ingaan op de achtergrond van een opstelling. Het is een vervolg op een intensieve training systemisch werken die ik begin dit jaar heb gedaan. Deze bijzondere middag wil ik niet missen.

Voor al diegenen die geen flauw idee hebben wat systemisch werken inhoudt, zal ik proberen het zo simpel mogelijk uit te leggen. Iemand staat voor een keuze en weet even niet wat te doen. Ratio en gevoel lopen door elkaar, waardoor het lastig wordt een beslissing te nemen. Iedereen kent wel dat gevoel, het niet meer te weten. In het kort wordt vooraf een situatie geschetst. Een hoogzwangere vrouw heeft een horecabedrijf en haar man heeft een ICT bedrijf. Ze zijn ouders van nog twee kleine kinderen. De vrouw heeft een lening van haar ouders gekregen. En hun vraag is: hoe krijgen we ons leven op orde?

Vooraf mochten we bedenken hoe we de opstelling het beste konden aanpakken. Je moet je voorstellen dat we met 14 mensen zijn die de vragenstellers helemaal niet kennen. De aanwezigen krijgen een soort rol toegewezen die ze ook mogen weigeren. Het is zeker geen rol in een toneelstukje. Iedereen met een rol wordt door de vragenstellers in de ruimte neergezet. En dan gebeurt er iets magisch. Iedereen op de vloer krijgt bepaalde gevoelens en ingevingen. Sommigen willen ervan weg. Anderen voelen zich schuldig en als het nog dieper gaat, komen er zomaar tranen. Hoe komt dat dan? Geen flauw idee, zegt de grondlegger van deze methodiek, Bert Hellinger.

In de opstelling bleek dat er iets speelde in de familie van de vrouw. De vader van de vrouw was zijn hele leven al bezig met luchtkastelen bouwen. Zijn dochter zette, hoe raar ook, haar bedrijf op dezelfde wijze op. Dit werd haar allemaal te veel. Ze was continue bezig om alle ballen in de lucht te houden. Haar ouders hadden haar een lening gegeven, maar de dochter zag in dat ze het daardoor niet erg breed hadden. En voelde zich hier schuldig over. Ze wil dit haar ouders niet aandoen en hen zo snel mogelijk de lening terugbetalen. Alleen komt hierdoor haar bedrijf niet van de grond. De eigenaresse staat nu op het punt te beslissen om het bedrijf wel of niet te verkopen. Ze ziet geen andere uitweg meer.

In zo’n opstelling worden niet alleen mensen opgesteld maar in deze situatie ook de lening en succes van het bedrijf. Heel bijzonder dat een ontastbaar iets, ineens een mond krijgt en kan vertellen over de gevoelens ten opzichte van deze familie. Ik was de lening. In de opstelling keek ik telkens succes in de ogen. De vrouw stond tussen ons in. Het schuldgevoel wat als thema in de familie speelde stond in werkelijkheid als een barrière tussen de lening en het succes. Daarom stroomde het niet. Wat succes letterlijk zei was, dat zij geen beweging richting de vrouw gaat maken. De vrouw moet de beweging naar succes maken. En inderdaad succes moet je pakken. Die komt niet naar je toe.

Wat hebben de vragenstellers hier van geleerd. In de familie van de vrouw speelt schuld een grote rol. Iedereen voelt zich ergens wel schuldig over. De vader over dat wat hij nooit heeft kunnen bereiken. De moeder voelt zich schuldig dat ze haar dochter niet kan helpen. De dochter op haar beurt, dat ze een schuld heeft bij haar ouders. Waarover ze zich nog het meest schuldig voelt, is dat haar ouders door hun vrijgevigheid in de problemen zijn gekomen. Ze voelt zo de druk om die lening terug te betalen dat dit uiteindelijk haar hele bedrijfsgroei blokkeert.

Nu is haar gezichtsveld verbreed. Ze weet nu waar ze rekening mee moet houden en zich vooral niet schuldig moet voelen. Ze weet nu dat ze niet haar bedrijf moet verkopen of in zee gaan met die nieuwe zakenpartners. Ze mag haar vizier zetten, om brood op de plank te krijgen voor haar gezin. En dat ze op den duur met haar visie de lening kan terugbetalen.

Wat ik hiermee wil vertellen, is dat ik als ondernemerscoach van alles kan vertellen over het aangaan van financieringen, waar, hoe en wat. Maar ik begeleid ondernemers die aan de slag willen gaan om bewustwording op een dieper niveau te creeëren. In mijn omgeving weet ik dat deze methodiek vaak wordt aangeduid als onzin, totdat men zelf geen raad meer weet. Op aanraden gaan ze toch een opstelling doen. Helemaal “flabbergasted” zijn ze over wat het hen gebracht heeft.